Czy Napoleon był niski? To mit

24 czerwca 2025, 10:13

Cesarz Francuzów stał się synonimem niskiego wzrostu. Czy jednak słusznie? Nazywany był przez swoich żołnierzy "Le Petit Caporal" – Małym Kapralem. Jednak nie było to odniesienie do jego wzrostu, a wyraz przywiązania i miłości do dowódcy. Przydomek ten pochodzi z czasów kampanii włoskiej (1796–1797), podczas której młody dowódca nie mógł powstrzymać się przed osobistym zaangażowaniem w działania artylerii i wraz z żołnierzami narażał się na wrogi ostrzał.



„Klątwa faraona” zamieniona w lek przeciwnowotworowy

24 czerwca 2025, 09:07

Grzyb wiązany ze śmiercią osób rozkopujących starożytne groby, został zamieniony przez naukowców z University of Pennsylvania w silny lek przeciwnowotworowy. Uczeni wyizolowali z kropidlaka żółtego (Aspergillus flavus) nową klasę molekuł, zmodyfikowali je i przetestowali w laboratorium przeciwko komórkom białaczki. Okazało się, że nowy środek może rywalizować skutecznością z już zatwierdzonymi lekami przeciwnowotworowymi.


Kąpiący się pies może poważnie zanieczyścić wodę środkami ochrony przed pchłami i kleszczami

2 czerwca 2025, 12:26

Jeśli Twój pies uwielbia się kąpać i z chęcią wskakuje do wody na spacerze, nie powinien być zabezpieczany nakładanymi na skórę środkami przeciwko pchłom i kleszczom. Badania pokazały bowiem, że jeśli stosujemy takie środki, to natychmiast po tym, jak pies wejdzie do wody, jego skóra i futro mogą uwalniać duże ilości substancji szkodliwych dla zwierząt wodnych i zwierząt, które je jedzą, jak na przykład ptaki. Co więcej, te substancje mogą się uwalniać nawet przez 28 dni od ich nałożenia.


Żeńska solidarność zapewnia samicom bonobo wysoką pozycję społeczną

29 kwietnia 2025, 12:08

Samice i samce bonobo łączą nietypowe stosunki. To samice decydują kiedy i z kim uprawiają seks. To one zwykle kontrolują zasoby najcenniejszego pokarmu, na przykład świeżo upolowane zwierzę. One jedzą, a samce czekają na swoją kolej. Tymczasem samce bonobo wcale nie są tak łagodne, jak się powszechnie uważa. Ubiegłoroczne badania pokazały, że trzykrotnie częściej niż szympansy angażują się w agresywne zachowania. Jednak ich agresja nie jest skierowana przeciwko samicom.


Miał to być posterunek dla ochrony przed Rzymem, a być może to zaginiona starożytna stolica

11 kwietnia 2025, 12:24

Przed ponad 15 laty w pobliżu miejscowości Crnobuki w Macedonii Północnej znaleziono ruiny, które dotychczas uznawano za posterunek wojskowy zbudowany dla ochrony przed atakami Rzymian. Jednak ostatnie wykopaliska prowadzone przez Narodowy Instytut i Muzeum w Bitola oraz California State Polytechnic University, Humboldt (Cal Poly Humboldt) całkowicie zmienił pogląd na stanowisko Gradishte. Archeolodzy znaleźli miasto, które zostało założone co najmniej setki lat przed powstaniem Imperium Romanum.


Antywirusowa guma do żucia z naturalnym składnikiem walczy z HSV i wirusem grypy

8 kwietnia 2025, 09:07

Ludzie mają do czynienia z wieloma czynnikami chorobotwórczymi, a choroby zakaźne stanowią poważny problem. I mowa tutaj nie tylko o SARS, Eboli czy ptasiej grypie, ale również o znacznie bardziej powszechnych chorobach, które mogą być równie niebezpieczne, a przy tym są poważnym obciążeniem dla całych społeczeństw. Na całym świecie na grypę zapada rocznie około miliarda osób, z czego umiera od 290 do 650 tysięcy. Innym szeroko rozpowszechnionym patogenem jest wirus opryszczki pospolitej HSV-1, którego nosicielem jest 3,8 miliarda ludzi.


Plastik w gnieździe łyski pokazuje, jak zanieczyszczamy Ziemię i zmieniamy zachowania zwierząt

12 marca 2025, 14:21

Auke-Florian Hiemstra, naukowiec specjalizujący się w badaniu ptasich gniazd, który przed rokiem odkrył, że ptaki wykorzystują do budowy gniazd... kolce układane przez ludzi przeciwko ptakom, tym razem informuje o kolejnym fascynującym – i przerażającym – znalezisku. Znalazł gniazda zbudowane z nawarstwiającego się przez dekady plastiku. Odkrycie pokazuje, jak bardzo zanieczyściliśmy nasze otoczenie oraz jak wpływa to na zachowanie zwierząt.


Otyłość czy nadciśnienie są bardziej szkodliwe dla mózgów mężczyzn niż kobiet

28 listopada 2024, 15:22

Czynniki ryzyka chorób układu krążenia, jak otyłość, powiązane są z przyspieszonym zmniejszaniem się objętości mózgu. Dotyczy to szczególnie tych obszarów płatów skroniowych, które są kluczowe dla pamięci i przetwarzania impulsów. Długoterminowe studium obserwacyjne pokazało właśnie, że u mężczyzn z czynnikami ryzyka rozwoju chorób układu krążenia, negatywne skutki dla mózgu pojawiają się o całą dekadę wcześniej (w połowie 6. dekady życia), niż u kobiet (w połowie 7. dekady życia).


Niezwykły amulet z Turcji miał chronić rzymskich kawalerzystów

20 listopada 2024, 10:16

Podczas wykopalisk w starożytnym Hadrianopolis w Paflagonii, którego ruiny znajdują się w pobliżu współczesnego Eskipazar w Turcji, archeolodzy trafili na wyjątkowy zabytek – amulet przedstawiający dosiadającego konia króla Salomona, który przebija demona włócznią. Stratygrafia pozwoliła datować zabytek na V wiek naszej ery.


Fragment statku z portu w Oslo okazał się starszy, niż sądzono. Pochodzi z końca epoki wikingów

29 lipca 2024, 10:25

Bjørvika to część Oslo, w której znajduje się port. Tamtejsze dno morskie jest usiane szczątkami statków. W większości sa to jednostki z XVI i XVII w., chociaż zdarzają się zabytki z XV w., a w wyniku prowadzonych właśnie wykopalisk udokumentowano szczątki z XIV w. Jednak starsze pozostałości zdarzają się rzadko. Znaleźliśmy tylko jeden wrak z XIII wieku, mówi archeolog Håvard Hegdal. Nic więc dziwnego, że gdy więc pod pozostałościami nadbrzeża z ok. 1300 roku znaleziono świetnie zachowany fragment statku, początkowo uznano, że pochodzi z tego samego okresu.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy